කෝශලයේ අග නුවර වූ අයෝඳ්‍යාවේ දස රථ නමින් රජෙක් විය. ඔහුගේ බිසෝවරු තිදෙනෙකුට දරු සිව් දෙනෙක් වූහ. වැඩිමලා රාම නම් වී, මිථිලා වේ. ජනක රජුගේ දියනිය සීතා රාමාගේ බිරිය වූවාය. දසරථගෙන් පසු රජකම හිමිවිය යුතුව තිබුනේ රාමයන්ටය. එහෙත් කෛකේසි බිසව ගේ ඉල්ලීම පිට ඇය පුත් භාරතට රජකම දීමට දසරථ රජුට සිදුවිය. එබැවින් රාමට වසර දාහතරකින් පසුව ආපසු පැමින රජකම ලබ ගැනීමේ තීරනය මත රාම සීතා හා ලක්ෂමණ සමග වන ගත විය. දසරථ රජු මිය ගිය පසු භාරථ රාම සොයා ගොස් රජකම භාරගන්නා ලෙස කල ඉල්ලීම රාම ප්‍රතික්ෂේප කලේය. පියා නියම කලවසර 14 ගෙවීමට පෙර රජකම භාර ගැනීම තම පියාට අකීකරු වීමක් සේ රාම සැලකීය. රාම වෙනු වට ඔහුගේ මිරිවැඩි සඟල සිහසුනේ තබා රජය කරගෙන යාමට භාරත තීර්නය කලේය.
රාවනා සොයුරිය වූ සුපර්ණිකා රාමගේ සිත් දිනා ගැනීමට උත්සාහ කලාය. ලක්ෂ්මනගේ කඩු පහරින් සුපර්ණිකා විරූප වූවාය. මේ හේතුවෙන් පලිගැනීමක් වශයෙන් සීතාව තමන් සතු කර ගැනීමට රාම සිදුවේය. රන්වන් මුවැකු දු‍ටු සීතාගේ අවධනය ඒ කෙරෙහි ඇදී ගියේය. මුවා අල්ලා දෙන ලෙස සීතාව රාමයන් අයදීය. සීතා ලක්ෂ්මනගේ ආරක්ශාවට භාරකොට රාම මුවා පසු පස ගියේය. රාම උදවු ඉල්ලා හඩන ගඩක් ඇසිනි. සීතා ඉල්ලීම අනූව ලක්ෂ්මන සීතා වටා ආරක්ෂක කවයක් ඇඳ එයින් පිටතට නෝන ලෙස දන්වා රාම සොයා ගියේය. එවිටම රාවනා පෙනී සිට සීතාව පැහැර ගෙන ලංකාවට පැමිනියේය. රාමලෂ්මන සමග සීතාව සොයා දකුනු දෙසට පැමිනියේය. ශ්‍රීම නැමති වානර රජු රාමගේ උදව්වට සෙන්පති හනුමාන් එවීය. හනුමාන් ඉන්දීය සයුර හරහා බඳින ලද මාර්ගයක් ඔස්සේ ලංකාව පැමින රාවනා උද්‍යානයේ අසෝක ගසක් යට සොවින් සිටි සීතාවන්ට තම කැ‍ටුව යාමට රාම එන බව දන්වා ආපසු ගියේය.
රාමලක්ෂ්මන හා හනුමන් ගේ වානට්‍ර හමුදාව සමග ලක්දිවට පැමින රාවන යන්හා යුධ වැදුනි. රාවනගේ බාල සොයුරු විභීෂන සීතාව ආපසු දෙන ලෙස් ඉල්ලීය. රාවනා එම අදසට විරුද්ධව විභීෂන එලවා දැමීය. එබැවින් විභීෂන රාමට උදවු දුන්නේය.
රාවන පුත් ඉන්ද්‍රජිත් ද සටනට පැමිනියේය. ලක්ෂ්මනගේ හී පහරින් ඉන්ද්‍රජිත් මිය ගියේය. රවනා ලක්ෂ්මනට විද්දේය. හනුමා හිමාලයේ ඖෂධ පැල ගෙනැවිත් ලක්ෂ්මනට ජීවය දුන්නේය අවසානයේදී රාම රාවනා සීතාව ආපසු ලබා ගත්තේය. විභීෂනට ලක් රජය පවරා සියල්ලෝම ආපසු ගියහ. සීතාවගේ පතිවත පිලිබඳව රාමාට සැලයක් ඇති විය. සීතාව දල්වන ලද ගින්නක් මත වැතිර ඇගේ පිරිසිදු බව ඔප්පුකලය. අග්නි දෙවියා සීතාවගේ පිරිසිදු භාවය පවසා සීතාව ගිනි ගොඩින් ගෙන රාමාට දුනි. භාරත විසින් පිලිගැනු ලැබූ රාම කෝශලයේ රජ විය.
දකුනු ඉන්දියාවේ කෙරල ප්‍රදේශයේ “සීතාකෙෂ්ත්‍රම්” නමින් දේවාලයක් ඇති බවත් ඊට නුදුරු සබරි මල නම් තැනක “ශ්‍රී රාම පදම්” නමින් හැඳින් වෙන පාසටහන් දෙකක් ඇති බවත් විද්වතෙක් මත පලකර ඇත.
රාවනා නැමති නියගෙන් සීතා නැමති කෙෂ්ත්‍රය “කෙත්බිම” විනාශ වන්නට තිබුනි.එහෙත් රාම නැමති මේඝය හනුමන් නැමති වලවන් සමග පැමින ශෂ්‍ය කෙෂ්ත්‍රය නිදහස් කර ගති.
– පොත පත ඇසුරෙනි
