“පැමිනෙන්නේ වියතුන් වඩාත් අසරන වන කාර්තුවයි”. අහබු ලෙසට නගර ශාලාවේ සංවිධානය කර තිබූ අපූරු කථිකාවකට සහභාගී වන්නට අවස්ථාවක් ලැබිනි. එහි ප්‍රධාන මාතෘකව ලෙසට නම් කොට තිබුනේ එලෙසටය. තොරතුරු තාක්ෂනයේ වේගවත් අත්පත් කර ගැනීම් සමග සිදුවෙමින් ඇති විපර්යාස මෙන්ම අන්තර්ජාල භාවිතාව ලොවපුරා සිදුකරමින් ඇති බුද්ධි ප්‍රබෝධයක් පිලිබඳවද මෙහිදි මනාව විමසා බලන්නට කටයුතු කෙරිනි. “මිනිස් කථාන්දරයේ කිසිදාක අත්නොවිඳි ලෙසට ඔබ නිදහස් වෙමින් තිබේ”. ආර්ථිකව, දේශපාලනිකව සිදු වන ප්‍රබෝධය තව දුරටත් සමාජ අර්ථයෙන්ම පමනක් නොව පුද්ගල අර්ථයෙන්ද වඩාත් විමසෙමින් තිබීම දේශපාලන ආධිපතයයෙන් මැඩලෙමින් ඇති රටවල් කිහිපයකදී හැරෙන්නට හා කන්ඩායම් ගත විමුක්තියේ පරනතම සංස්කරනය ඔස්සේම සොයමින් සිටින කන්ඩයම් අතරේදී හැරෙන්නට ඉතා වේගයෙන් සිදුවෙමින් ඇති බව එම දේශකයින්ගේ අතින් වඩාත් අවධාරනයෙන් සනි‍ටුහන් වූ කරුනක් විය.
තොරතුරු අවකාශය ඉල්ලා සිටින විවෘත බව මැඩලන සමජ අවකාශයන් පිලිබදවද නෙක මත පල වනු දැකිය හැකි විය. “විවෘත බවට බිය වීම මෙන්ම විවෘත බව ඔස්සේ පැමින මිනිසුන්ගේ සිතුම් පැතුම් අවකාශය පුලුල් විමට දක්වන රෝධකය මෙන්ම වඩාත් සාර්ථක විකල්ප නිර්මානය කරන්නට දක්ෂ වනවාට වඩා “දොර වසා” තැබීමට දක්වන කැමැත්ත ඔස්සේ මිනිස් වර්ගයා සීමා කරවන්නට හා ඒ ඔස්සේ පාලනය කරවන්නට වන කැමැත්ත වඩාත් හාස්‍ය මෙන්ම දෘඩ ලෙසට විවේචනය කරන්නටද ඔවුනට අවශ්‍යව තිබිනි.ආයතන ගත දැනුම් පද්ධති වලට වන අනන්‍යතාවය ඉතා වේගයෙන් ගිලිහෙමින් පැවතීම මෙන්ම විවෘත සමජ අවකාශවලදී කවරදාත් අත්නොවිඳි තරම් මෙම දැනුම් පද්ධතිවල වන ආයතනික ගත අනන්‍යතා නොසලකා හරින්නට හැකිවීමට වන නොරිස්සුමද සංවාදයට භාජනය විය.
පුරා හෝරා හතරක ප්‍රබෝධජනක සංවාදය අවසානයේ නගර ශාලවෙන් පිටතට පැමිනි විට බොහෝ දෙනා තුලින් ලත් බුද්ධි ප්‍රබෝදයත් කායික මනසික වෙහෙසත් අතර වන මිශ්‍රිත බවක් දැකින්නට හැකි විය. “බොහෝ කලකට පසු මගේ විමසුම් මනස දරුනු ලෙස අවදිකරවන්නට ඔබලාට හැකි විය. ඒ පිලිබඳව මගේ ස්තුතිය” මෙම සම්ත්‍රනයට අදාල සමාජජාලා පි‍ටුවේ වූ එක් අයෙකුගේ මතයක් බොහෝ දෙනාගේ අනුමැතියට ලක්ව තිබුනි.
-siriwansa

” මිනිස් ජීවිත හා නිරෝගීතාවය අතර සීමාව නෙක ඖෂද හා තාක්ෂනික උපකරන බවට පත්වෙමින් වෙළඳ ආධිපත්‍ය විසින් වේගයෙන් ඩැහැගනිමින් ඇති බව හදාරන්නන්ගේ දැඩි අවධානය දිනා ගන්නා කාරනාවක් බවට පත් වෙමින් තිබෙනවා. අත්පත්කරගනිමින් සිටින දියුනුවත්, එම දියුනුව වෙළඳතාම කරනය විසින් භ්‍යානක ලෙසට තරගකාරීව අත්පත් කර ගැනීමත්, ඒවා පාලනයට ජාත්‍යන්තර මෙන්ම රාජ්‍ය මට්ටමින් පැමිනිය යුතු පාලනයන්, නීතීන් , රීතීන් මන්දගාමී වීම සංකීර්න ගැටලු මතුකරමින් තිබෙනවා. නිරෝගීබව අර්ථ දැක්වීම, ලොසින්ජරයක් අර්ථ දක්වන්නට වැනි සරල මට්ටමක වෙළඳ අර්ථයකින් පාලනය නොවිය යුතුයි.

කාබන් ගැටලුව වැනි සමස්ථ මිනිස් ශිස්ඨාචාරයම පාලනය කරන ගැටලුවක් බවට හඳුනා ගනිමින් පාලනය නොපැමිනීම තවත් ආපසු හැරවිය නොහැකි අභියෝගයක් වේවි”. ඇය වඩ වඩාත් විෂයේ භාහිර සීමාවේ ගැටලු ඉස්මතු කරමින් සිටී. ලැබෙන සෑම ඊමේලයකම අඩංගුවන්නේ “ගනු දෙනු” කලාව ජාතික , ජාත්‍යයන්තර සීමාවන් පමනක් නොව මිනිස්, සත්ව නැතිනම් ජීවවිද්‍යාත්මක සීමාවන් ද පසුකරමින් නිදැල්ලේ හැසිරෙන්නට පටන් ගෙන ඇති බවකි. ඇය වැඩි දුරටත් යෝජනා කරන්නේ ” ඔබ කියනා ආශ්‍රමයට ඔබ්බෙන් වන හුදකලා ගැමි යන්ගේ සංස්කෘතික රටාවල මේ සදහා පරිසරයට බැඳුන, සරල පිලිතුරු රටාවන් තවමත් භාවිතාකරමින් සිටිනවා විය යුතුයි. දියුනු මට්ටමේ යැයි අප සලකන බොහෝ දැනුම් භාවිතාවන් දීර්ඝකාලීනව සිදුකරමින් සිටින වෙනස් කම් ගැන නැතිනම් හානීන් ගැන අප ඇති තරමට අසංවේධී වී සිටීම අපේ හැදෑරීම් වලට ඉතා වැදගත් නව දිශාවක් වේවි. සමහර පර්යේක්ෂන වාර්ථා වෙළඳ ආයතනයන්ගේ ආධිපත්‍ය යටතේ කොතරම් සූක්ෂම ලෙසට සඟවමින් සිටිනවාද දැන ගැනීම ඔබව පුදුමටය පත්කරාවි.” ඇයගේ හැදෑරුම් නිවාඩුවේ අවසාන දින කිහිපයවන විට දෛනිකව ඊමේල කිහිපය බැගින් තොරතුරු හා උපුටන එවන්නට වෙන්කර තිබිනි. අමහර කාරනා පිලිබඳව වැඩිදුර තොරතුරු අන්තර්ජාලය ඇසුරින් සකස් කරන්නට පවරා තිබීම ද තරමක සහනයක් විය.
– siriwansa

හදිස්සියේම පැමිනි දෙමසක අධ්‍යයේන නිවාඩුව ඇයව දුරින්වන හැදෑරුම් ආයතනය වෙතට කැඳවා තිබිනි. වටිනා හැදෑරුම් අවස්ථාවක් වූ එය මග හැරීම කිසිසේත්ම යුතු නොවන බව මගේද යෝජනාව විය. අසීරුවෙන් කැඳවා ගත් ආත්ම ශක්තියකින් කෙටිකලකට වුවත් සමු දුන්නද හුදකලා බව නැවත ජීවිතය වසා ගන්න ගත වූවේ දින දෙක තුනකි. නගර උද්‍යානය, නගර කෙරවල කඳු පෙල පමනක් නොව කිසි දිනක දෙපා ගමනට හමු නොවූ නගරය ආසන්න ගොවිපොලවල් අතරින් දිවෙන නව මාවත් දවසේ ඉතිරිවන කාලය ගෙවා දමන්නට මහත් සහයක් ගෙනැවිත් තිබිනි. දෙවන මාසය වන විට තත්වය වඩාත් බෑරෑරුම්ව දැනෙන්නට විය. උදෑසනට යෙදෙන දේශන කටයුතු වලින් අනතුරුව ජනශූන්‍ය මාවත් ඔස්සේ ඔබ මොබ ඇවිඳ යාම තව දුරටත් උත්තේජනීය නොවෙන බව හැගෙන්නට විය. “වඩාත් තැන්පත් ජීවිත ආකෘතිවලින් බහුල නගරයක අතරමංවීම ගැන මා සතු‍ටු වෙමි. නැතිනම් දරුනු හුදකලාව විසින් ජීවිතය කෙබඳු දිසාවකට ගෙන යන්නට ඉඩ ඇත්දැයි සිතා ගත නොහැකි තරම්ය” වරක් ඇය වෙතට Email සටහනක තැබුවා මතකය. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ නවතම අත්පත්කර ගත් දැනුම් අවකශ කිහිපයක් සමග වූ එම කාලය පිලිබඳව බලාපොරොත්තු බව දනවන ඇයගේ පිලිතුරු සටහන්ද ගෙවෙන කාලයේ වන බරපතල බව මදක් හෝ අඩපන කර දමන්නට සමත් බවක් ගෙනැවිත් තිබිනි. ” සමහර නවතම හෑදෑරීම් අවකාශ සාම්ප්‍රධායික දැනුම් පද්ධති වෙතට කරමින් තිබෙන්නේ බරපතල වෙනස්කම් පිලිබඳව යෝජනා බවයි මගේ වැටහීම. සමහර විටක ඉක්මනින්ම සමහර සම්ප්‍රධායන් වෙතට සමුගන්නට සිදුවන තරමේ නිගමනයන් ඒවා ගෙනෙමින් තිබෙනවා” ප්‍රොබෝධාත්මකව මා තබන්නට ඇය හැම විටම උත්සාහ ගෙන තිබිනි.
– siriwansa